Αποτελεί κοινό τόπο πως η σημαντικότερη πολιτική επίπτωση της πολύπλευρης κρίσης που μαστίζει τη χώρα μας ήταν η αποσύνθεση του κεντροαριστερού πόλου του πολιτικού μας συστήματος, έτσι όπως αυτός εκφράστηκε μονοπωλιακά από το ΠΑΣΟΚ κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Μετά την εκλογική καταβαράθρωση του ΠΑΣΟΚ, υπήρξαν προσπάθειες δημιουργίας νέων πολιτικών σχηματισμών που φιλοδοξούσαν να υπερβούν «το τοξικό ΠΑΣΟΚ» και να δημιουργήσουν την υπεύθυνη, σύγχρονη, νέα κεντροαριστερά.
Η πρώτη ελπιδοφόρα προσπάθεια ήταν εκείνη από το χώρο της Ανανεωτικής Αριστεράς, που μαζί με στελέχη και ανθρώπινο δυναμικό από το χώρο του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ, αλλά και του ριζοσπαστικού κέντρου και του δημοκρατικού φιλελεύθερου χώρου προχώρησαν στην ίδρυση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ.
Δυστυχώς και παρά την εμπειρία των στελεχών της εγγενείς αδυναμίες και λανθασμένες επιλογές, καθώς και η δυσμενέστατη συγκυρία στην οποία το νέο κόμμα όφειλε να πολιτευθεί οδήγησαν στην εκλογική του ήττα, παρά το γεγονός ότι οι πολιτικές του θέσεις φαίνεται να δικαιώνονται.
Δεύτερη απόπειρα, που γέννησε αισιοδοξία για ξεπέρασμα του παλιού πολιτικού κατεστημένου, ήταν η ίδρυση του ΠΟΤΑΜΙΟΥ, που κατάφερε να φέρει στο προσκήνιο νέες δυνάμεις από το κοινωνικό, πανεπιστημιακό και επιχειρηματικό γίγνεσθαι. Αποδείχθηκε όμως πως η πολιτική στη χώρα μας είναι άθλημα για σκληρόπετσους πολιτικούς κι όχι για θεωρητικούς που μικρή σχέση έχουν με το σκληρό πολιτικό παιχνίδι. Το Ποτάμι πλέον φυλλορροεί ανεπίστρεπτα.
Η ιστορία απέδειξε ότι το ΠΑΣΟΚ έχει βαθιές ρίζες στην Ελληνική Κοινωνία. Παρά την εκλογική του συρρίκνωση άντεξε και παραμένει ο μεγαλύτερος πολιτικός σχηματισμός στον ευρύτερο πολιτικό χώρο της Κεντροαριστεράς.
Το ερώτημα παραμένει. Υπάρχει στο σημερινό πολιτικό τοπίο αναγκαιότητα και χώρος για μια μεγάλη Κεντροαριστερά; Η Χώρα την έχει ανάγκη; Οι Πολίτες την αποζητούν; Ή μήπως είναι απλά μια χίμαιρα στη φαντασία ορισμένων για να έχουν λόγο και ρόλο και δεν κατανοούν ότι οι εξελίξεις τους έχουν προσπεράσει;
Όπως έγραφε από το 2012 στην Καθημερινή ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Στάθης Καλύβας και είναι κοινός τόπος για πολιτικούς αναλυτές – στοχαστές, «δεν υπάρχει λειτουργική δημοκρατία δίχως μια μεγάλη, μετριοπαθή, υπεύθυνη, πολυσυλλεκτική Κεντροαριστερά. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο η Κεντροαριστερά θα επανακάμψει. Πως ακριβώς όμως; Η ανασυγκρότησή της μπορεί να πάρει τρεις μορφές» [βλ. Στάθης Καλύβας «πού είμαστε και που πάμε;» – εκδόσεις μεταίχμιο».
Κατά τον κ. καθηγητή, που ανέλυε το 2012 την πολιτική κατάσταση της χώρας, η ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς συνιστά απολύτως αναγκαία και εθνική ανάγκη για τη χώρα και μπορεί να πάρει τις ακόλουθες τρεις μορφές:
Η πρώτη είναι η «ανάσταση του ΠΑΣΟΚ», όπερ σημαίνει την ολική επαναφορά του κομματικού – πελατειακού συστήματος, κάτι που φαντάζει απίθανο. Και τούτο γιατί και για τον συγγραφέα η κατάρρευση του δεν οφείλεται μόνο στην κρίση, αλλά και γιατί υπήρξε και προσπάθεια μετάλλαξής του, που οδήγησε σε διάβρωση της σχέσης του με την εκλογική του βάση, η οποία και τελικά το εγκατέλειψε.
Η δεύτερη εκδοχή κατά τον συγγραφέα είναι η αντικατάσταση του ΠΑΣΟΚ από ένα νέο πολιτικό σχηματισμό με σαφή εκσυγχρονιστικά και σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά και γύρω από νέα πρόσωπα (π.χ. πρώην άφθαρτα στελέχη του ή νέα στελέχη του χώρου, αξιόλογοι διανοούμενοι κλπ). Κατά την εκτίμηση του κ. καθηγητή δύσκολα θα καρποφορήσει, γιατί ιδίως στη σημερινή Ελλάδα η πολιτική είναι σπορ για σκληραγωγημένους πολιτικούς κι όχι για καλλιεργημένους διανοούμενους.
Καταλήγει λοιπόν αναγκαστικά ο κ. καθηγητής και υπό την προϋπόθεση ότι θα αποτύχουν οι προηγούμενες, στην τρίτη εκδοχή, που δεν είναι άλλη από την μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ στον κυρίαρχο πόλο της Κεντροαριστεράς. Θεωρεί τότε ακόμη (2012) πως αυτή θα καταστεί αναπόφευκτη και μάλιστα ανεξάρτητα από την «ριζοσπαστική» προδιάθεση της πλειοψηφίας των στελεχών του, για τον απλούστατο λόγο πως η κεντρομόλος δυναμική της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας είναι πανίσχυρη, όπως και η έλξη της εξουσίας, αλλά και δεδομένη η κεντρώα ροπή του εκλογικού σώματος.
Στην εξέλιξη αυτή διαπιστώνει θετικά στοιχεία (ενίσχυση δημοκρατίας και ανανέωση πολιτικού συστήματος), αλλά και κινδύνους. Πράγματι ο Στάθης Καλυβάς τόνιζε από τότε και ορθά, πως τέτοιες προσαρμογές παίρνουν πολύ χρόνο και στην παρούσα συγκυρία δεν έχουμε τέτοιες πολυτέλειες, καθώς θα κληθούμε ως χώρα και λαός να πληρώσουμε βαρύτατο λογαριασμό. Επίσης πως με την προσαρμογή αυτή του ΣΥΡΙΖΑ θα έχουμε ως κεντρικό κόστος στην πολιτική μας ζωή και την
αναπαλαίωση και συντήρηση χρεωκοπημένων αξιών και πρακτικών του λαϊκισμού που κρατούν τη χώρα δέσμια και δεν την αφήνουν να αναπτυχθεί.
Θάλεγε κανείς πως ο κ. καθηγητής αποδείχθηκε σε πολλά προφητικός.
Σήμερα ακόμη βρισκόμαστε μπροστά στις τρεις αυτές εκδοχές της ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς στη χώρα μας. Από όλους εμάς που αγωνιούμε για την πορεία της χώρας αλλά και το μέλλον της Κεντροαριστεράς συμμετέχοντας στις διεργασίες αυτού του χώρου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό ποια από τις τρεις αυτές εκδοχές θα γίνει πραγματικότητα.
Είναι γεγονός ότι κάποιοι «πολιτικά αμετανόητοι» έχουν ακόμη ως επιδίωξη την «ανάσταση» του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή την ολική επαναφορά ενός κόμματος, που όμως κατά κοινή ομολογία έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο. Αυτοί όμως αποτελούν μια μικρή μειοψηφία, δεν εκπροσωπούν και δεν εκφράζουν σε καμία περίπτωση τη βούληση και τη στρατηγική ούτε της ηγεσίας, αλλά ούτε και της πλειοψηφίας της βάσης του πάλαι ποτέ κραταιού Κινήματος.
Πολλώ δε μάλλον δεν εκφράζει μια τέτοια θέση τις υπόλοιπες συνιστώσες της Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Δηλαδή τα λοιπά κόμματα, κινήσεις, προσωπικότητες του χώρου, που συμμετέχουν στην κοινή προσπάθεια με στόχο την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς, την υπέρβαση των υπαρχόντων σήμερα πολιτικών σχηματισμών και τη δημιουργία μιας υπεύθυνης, σύγχρονης και πολυσυλλεκτικής Κεντροαριστεράς που θα χωρά όλους.
Η συμμετοχή του Γιώργου Παπανδρέου και του ΚΙΔΗΣΟ στη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ, για την οποία και η ΔΗΜΑΡ λειτούργησε ως καταλύτης και είχε τη συμβολή της, ήταν αναγκαία για την ενοποίηση του χώρου και την ανασυγκρότησή του. Όπως αναγκαία είναι και η συμμετοχή και άλλων κομμάτων, κινήσεων, προσωπικοτήτων του χώρου (ΠΟΤΑΜΙ, το υπό δημιουργία νέο κόμμα των Διαμαντοπούλου – Ραγκούσης – Φλωρίδης, Μόσιαλος κλπ). Έπρεπε – πρέπει να κλείσουν πληγές, να μπορούμε να συζητάμε, να συμφωνούμε στα μεγάλα, στους στόχους, να διαφωνούμε, να συγκλίνουμε, να συνεργαζόμαστε. Μέσα από τη σύνθεση και τη διαφορετικότητά μας μπορούμε να δημιουργήσουμε το νέο ενιαίο φορέα της σύγχρονης Ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας. Αυτή ίσως είναι η τελευταία μας ευκαιρία.
Αν όμως τελικά επικρατήσουν λογικές ανάστασης του παλιού ΠΑΣΟΚ θα έχει αποτύχει για άλλη μια φορά και μάλιστα παταγωδώς το εγχείρημα της ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς. Η απογοήτευση θα είναι πολύ μεγάλη. Η
κεντροαριστερή περιδίνηση θα συνεχίζεται δυστυχώς για πάρα πολλά χρόνια ακόμη προς βλάβη της χώρας. Οι πολίτες θα αποστρέψουν το βλέμμα τους και δεν θα περιμένουν πλέον κάτι ελπιδοφόρο από αυτό τον πολιτικό χώρο. Το κενό θα καλυφθεί οριστικά από ένα «μεταλλαγμένο και κακέκτυπο» της σοσιαλδημοκρατίας ΣΥΡΙΖΑ. Η τρίτη εκδοχή – σενάριο του κ. Στάθη Καλύβα θα έχει επικρατήσει.
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ από την ίδρυσή της είχε ως στόχο την ανασύνθεση και ανασυγκρότηση του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού και τη δημιουργία μιας μεγάλης προοδευτικής παράταξης.
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ με την ένταξη στην Κοινοβουλευτική της ομάδα του φίλου και συντρόφου από παλιά Ιλχάν Αχμέτ και την επανένταξη του κ. Γρηγοράκου, καθώς και την αναμενόμενη ένταξη της Κατερίνας Μάρκου θα είναι πλέον τρίτο κόμμα στη Βουλή. Αν ο στόχος μας είναι απλά και μόνο η εκλογική μας διάσωση και ο μετεκλογικός κρίσιμος ρόλος του μπαλαντέρ τότε ναι έχουμε πετύχει.
Αν όμως στόχος είναι η μεγάλη, σύγχρονη και δυνατή Κεντροαριστερά τότε έχουμε κάνει ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός. Έχουμε αποκτήσει μια μεγάλη δυναμική, που δεν πρέπει να την αφήσουμε ανεκμετάλλευτη.
Όπως είπε και η Πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γενηματά το 2017 θα είναι η χρονιά μας. Η χρονιά που θα πάμε σε ένα Συνέδριο, για την εκλογή από τη βάση Προέδρου και οργάνων του νέου, ενιαίου πολιτικού φορέα.
Γιατί δεν επιθυμούμε να γίνει πραγματικότητα το τρίτο σενάριο του κ. καθηγητή. Δεν θα περιμένουμε πότε ο ΣΥΡΙΖΑ «θα προσαρμοστεί» και θα καταλάβει το χώρο της Κεντροαριστεράς κουβαλώντας το λαϊκισμό του και τις χρεωκοπημένες αξίες του παρελθόντος. Δηλώνουμε πως δεν αντέχουμε άλλο να πληρώνουμε το λογαριασμό για τα λάθη του, τις παραλείψεις του, τις αυταπάτες του, τις ιδεοληψίες του.
Μπορούμε υλοποιώντας το β΄ σενάριο – εκδοχή να ιδρύσουμε ένα νέο πολιτικό φορέα, παίρνοντας ότι καλύτερο και τις εμπειρίες μας από το παρελθόν, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και ανοίγοντας τα πανιά μας στην κοινωνία και τη νεολαία.
Γιατί τώρα είναι η ώρα να ιδρύσουμε τη νέα Κεντροαριστερά του μέλλοντος μας. Αν δεν γίνει τώρα, που είναι αδήριτη και εθνική ανάγκη, αλήθεια πότε θα γίνει;
Αν δεν το κάνουμε εμείς, που το χρωστάμε στους εαυτούς μας, στην ιστορία μας, στην παράταξη, στη χώρα και στους συμπολίτες μας, τότε ποιος θα το κάνει;
-Ο Παναγιώτης Χατζηγεωργίου είναι Γραμματέας της ΝΕ ΔΡΑΜΑΣ και μέλος της ΚΕ της ΔΗΜΑΡ