Η υποψήφια Περιφερειάρχης Αττικής, Μαρία Γιαννακάκη, επικεφαλής του συνδυασμού ‘Παρέμβαση για την Αττική’, καταθέτει πρόταση δημιουργίας 7.000 θέσεων εργασίας μέσω των Δήμων με το πλεόνασμα του προϋπολογισμού της Περιφέρειας.
Το πλήρες κείμενο της πρότασης είναι:
Παρέμβαση για την Αττική
Πρόγραμμα Εγγυημένης Απασχόλησης
Στη στήριξη των ανέργων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, το πλεόνασμα της περιφέρειας λέει η υποψήφια περιφερειάρχης Αττικής Μαρία Γιαννακάκη
Ολοκληρωμένη και πλήρως τεκμηριωμένη πρόταση καταθέτει ο συνδυασμός «Παρέμβαση για την Αττική» με υποψήφια περιφερειάρχη τη Μαρία Γιαννακάκη. Δημιουργία 7.000 θέσεων εργασίας μέσω των Δήμων σε θέσεις στους τομείς οικιακής οικονομίας, περιφερειακής ανάπτυξης, τουρισμού αλλά και θέσεις στον ιδιωτικό τομέα με το πλεόνασμα προϋπολογισμού της Περιφέρειας
Να βοηθήσει η Περιφέρεια τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δεν έχουν τη δυνατότητα και την τεχνογνωσία να καταθέσουν προτάσεις στα προγράμματα ΣΕΣ (πρώην ΕΣΠΑ) που χειρίζεται
Περίληψη
Η πρόταση αποσκοπεί στη μείωση της ανεργίας στην Αττική χρησιμοποιώντας το πλεόνασμα της περιφέρειας και εμπλέκοντας ενεργά τους Δήμους του λεκανοπεδίου
Η επίσημη ανεργία στη χώρα μας ανέρχεται στο 27,8% και σύμφωνα με τη ΓΣΣΕ στο 30,3%.
Η Περιφέρεια δημιουργεί Επιτροπή Σχεδιασμού, η οποία σχεδιάζει Πρόγραμμα Απασχόλησης για κάθε Δήμο, ανάλογα με τις ανάγκες του και το μέγεθός του. Βάσει των πορισμάτων της, προτείνονται θέσεις εργασίας σε κάθε Δήμο τις οποίες χρηματοδοτεί η Περιφέρεια από το πλεόνασμά των 300 εκ. €. Στη συνέχεια το πρόγραμμα υλοποιείται από τους Δήμους.
Ο κάθε απασχολούμενος προσλαμβάνεται για τρία χρόνια, πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό και η επιλογή γίνεται με βάση εισοδηματικά κριτήρια.
Οι θέσεις απασχόλησης εντάσσονται στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας, της περιφερειακής ανάπτυξης, του τουρισμού κλπ. Ενδεικτικά αναφέρονται: Κοινωνική φροντίδα, πρόσθετη διδακτική στήριξη, περιβαλλοντική αποκατάσταση, εξωραϊσμός των γειτονιών με μικρά έργα κατασκευών/αποκατάστασης, μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες, δημοτικοί χώροι δημιουργικής απασχόλησης, φύλακες και ξεναγοί για την λειτουργία αρχαιολογικών χώρων και μουσείων. Καμία από τις ανωτέρω θέσεις δεν πρέπει να είναι ανταγωνιστική σε αυτές του ιδιωτικού τομέα.
Επιπλέον στους απασχολούμενους παρέχεται εκπαίδευση μέσω του προγράμματος για να τους προετοιμάσει για την μεταπήδησή τους στον ιδιωτικό τομέα, όταν ο τελευταίος αρχίσει να εμφανίζει σημάδια ανάκαμψης, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας με δαπάνη 150 εκ. από το πλεόνασμα δημιουργούνται 7.000 θέσεις εργασίας για τρία χρόνια. Και όχι μόνο αυτό, μέσω των πολλαπλασιαστών εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν έσοδα προς τον ιδιωτικό τομέα ύψους 224,1 εκ. αλλά θα ανοίξουν 2.000 νέες θέσεις εργασίας. Ανάλογα προγράμματα λειτούργησαν σε διάφορες χώρες του κόσμου και υπολογίζεται ότι για κάθε χρηματική μονάδα που δαπανήθηκε το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,49 μονάδες.
Επίσης, με δαπάνη 50 εκ. από το πλεόνασμα επιδοτούνται με το 50% του μισθολογικού κόστους θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Ακόμα, η περιφέρεια μέσω της Επιτροπής Σχεδιασμού, βοηθά τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία για να καταθέσουν τεκμηριωμένες προτάσεις να καταθέσουν προτάσεις στα προγράμματα ΣΕΣ (πρώην ΕΣΠΑ) που χειρίζεται η ίδια.
Περιγραφή Κατάστασης
Θεσμικά η Περιφέρεια δεν μπορεί να δημιουργήσει απευθείας θέσεις απασχόλησης, παρά μόνο να σχεδιάσει και να χρηματοδοτήσει. Κατά την συνήθη πρακτική οι Δήμοι καταθέτουν προγράμματα δράσεων στην Περιφέρεια και αυτή τα υιοθετεί και τα χρηματοδοτεί. Ωστόσο ο σχεδιασμός εκ μέρους των Δήμων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το μέγεθός τους καθώς και από το οικονομικό τους status, δεδομένου ότι μικροί δήμοι κατά κανόνα δεν έχουν δυνατότητα λειτουργίας ομάδας σχεδιασμού.
Σε μακροοικονομικό επίπεδο η επίσημη ανεργία βρίσκεται στο 27,8% στην οποία δεν προσμετρούνται οι «αποθαρρημένοι», όσοι δηλαδή έχουν πάψει να ψάχνουν για εργασία και οι ημιαπασχολούμενοι οι οποίοι επιθυμούν να δουλεύουν πλήρες οκτάωρο αλλά δεν μπορούν. Σύμφωνα με μελέτες της ΓΣΕΕ η πραγματική ανεργία ανέρχεται στο 30,3%.
Επιπλέον, η ανάγκη ύπαρξης ενός τέτοιου προγράμματος ενισχύεται από τα εξής δύο στοιχεία. Ιστορικά και σε διεθνές περιβάλλον, η μόνη περίοδος κατά την οποία η ανεργία κυμαινόταν κάτω του 2%, ήταν στις δεκαετίες 1950 και 1960, οι οποίες χαρακτηρίζονταν από ενεργές παρεμβατικές πολιτικές των κυβερνήσεων. Επί της ουσίας, αποτελεί κοινό τόπο το γεγονός ότι η ελεύθερη αγορά δεν μπορεί να επιτύχει επίπεδο πλήρους απασχόλησης, αν δεν συνεπικουρείται από τις αντίστοιχες δημοσιονομικές πολιτικές. Επιπλέον, σε υφεσιακό περιβάλλον, για να υπάρξει δραστική μείωση της ανεργίας το ύψος των ιδιωτικών και δημοσίων επενδύσεων πρέπει να αντιστοιχεί σε 40 επενδύσεις επιπέδου Cosco (0.6 δις ευρώ σε βάθος πενταετίας). Επομένως το να θεωρεί κανείς ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι ικανός να μειώσει την ανεργία στην παρούσα κατάσταση τουλάχιστον, είναι ανεδαφικό και αφελές.
Πρόταση
Η Περιφέρεια δημιουργεί Επιτροπή Σχεδιασμού, της οποίας κύριο έργο θα είναι ο σχεδιασμός Προγράμματος Απασχόλησης για κάθε Δήμο, ανάλογα με τις ανάγκες του και το μέγεθός του. Βάσει των πορισμάτων της Επιτροπής, θα προτείνονται θέσεις εργασίας σε κάθε Δήμο τις οποίες θα χρηματοδοτεί η Περιφέρεια από το πλεόνασμά των 300 εκ. €. Στη συνέχεια η υλοποίηση του προγράμματος θα βρίσκεται στην διακριτική ευχέρεια των Δήμων.
Τα χαρακτηριστικά των θέσεων εργασίας είναι τα εξής:
Ο κάθε απασχολούμενος προσλαμβάνεται για τρία συναπτά έτη,
Πληρώνεται με βάση τον κατώτατο μισθό,
Η επιλογή γίνεται με βάση εισοδηματικά κριτήρια (κατά προτίμηση οικογενειακά και όχι ατομικά),
Υπάρχει δυνατότητα απόλυσης εφόσον ο απασχολούμενος δεν ανταποκρίνεται στις εργασιακές του υποχρεώσεις με ρήτρα επαναπρόσληψής του στο πρόγραμμα.
Υπάρχει ποσόστωση για άτομα με ειδικές ανάγκες.
Επιπλέον στους απασχολούμενους παρέχεται εκπαίδευση μέσω του προγράμματος σε κατεύθυνση που οι ίδιοι επιθυμούν (σημειώνεται ότι οι καθηγητές μπορούν να είναι απασχολούμενοι από το πρόγραμμα). Το πρόγραμμα εκπαίδευσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς προετοιμάζει τους απασχολούμενους για μεταπήδησή τους στον ιδιωτικό τομέα, όταν ο τελευταίος αρχίσει να εμφανίζει σημάδια ανάκαμψης, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Οι θέσεις απασχόλησης εντάσσονται στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας, της περιφερειακής ανάπτυξης, του τουρισμού κλπ. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής θέσεις. Βοήθεια στο σπίτι, πρόσθετη διδακτική στήριξη, περιβαλλοντική αποκατάσταση, εξωραϊσμός των γειτονιών με μικρά έργα κατασκευών/αποκατάστασης, μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες, δημοτικοί χώροι δημιουργικής απασχόλησης, πρόσληψη ατόμων για την εκτεταμένη λειτουργία αρχαιολογικών χώρων και μουσείων. Σημειώνεται ότι καμία από τις ανωτέρω θέσεις δεν πρέπει να είναι ανταγωνιστική σε αυτές του ιδιωτικού τομέα.
Αποτελέσματα του Προγράμματος
Σαν βασικό σενάριο, χρησιμοποιούμε δαπάνη 150 εκ ευρώ από το πλεόνασμα της Περιφέρειας, η οποία καλύπτει 36 μήνες απασχόλησης. Επίσης υποθέτουμε ότι οι Δήμοι ανταποκρίνονται αυτομάτως στον σχεδιασμό.
Κατά το πρώτο έτος απασχολούνται 7.000 άτομα. Ωστόσο, το αποτέλεσμα του προγράμματος δεν σταματάει εκεί. Οι απασχολούμενοι αυξάνουν την κατανάλωσή τους, γεγονός το οποίο έχει θετικές επιπτώσεις στην τοπική αγορά. Η εκτίμηση της δαπάνης τους ανέρχεται στα 135 εκ. ευρώ. Μέσω του πολλαπλασιαστή δαπάνης, εκτιμάται ότι σε βάθος τριετίας θα δημιουργηθούν έσοδα προς τον ιδιωτικό τομέα ύψους 224,1 εκ. ευρώ. Εν συνεχεία οι επιχειρηματίες ανταποκρίνονται στην αυξημένη ζήτηση και στην αντίστοιχη αύξηση των εσόδων τους, αυξάνοντας την προσφορά τους, η οποία περιλαμβάνει και αύξηση της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα. Μέσω του πολλαπλασιαστή απασχόλησης εκτιμάται ότι κατά αυτόν τον τρόπο θα ανοίξουν 2.000 νέες θέσεις εργασίας. Η νέα αυτή αύξηση της απασχόλησης θα έχει μία δεύτερη φάση τόνωσης της κατανάλωσης, δημιουργώντας τάσεις ανάκαμψης για την τοπική οικονομία.
Η εκ νέου επίτευξη πλεονάσματος για την Περιφέρεια θα επιτρέψει την έναρξη ενός νέου γύρου προσλήψεων στο Πρόγραμμα, οι επιπτώσεις του οποίου θα λειτουργήσουν αθροιστικά σε αυτές του πρώτου γύρου, αυξάνοντας τις θετικές επιπτώσεις. Κατά προτίμηση το Πρόγραμμα θα έχει τρεις κύκλους προσλήψεων.
Προηγούμενη Εμπειρία
Αντίστοιχα προγράμματα εγγυημένης απασχόλησης έχουν εφαρμοστεί κυρίως σε εθνικό επίπεδο, τα οποία έδιναν έμφαση στο «δικαίωμα στην απασχόληση». Η πρώτη εφαρμογή έλαβε χώρα στις ΗΠΑ, στην δεκαετία του ’30, όπου δεκάδες προγράμματα απασχόλησης αποτέλεσαν τον βασικό πυλώνα του New Deal. Σύμφωνα με οικονομετρικές μελέτες τα προγράμματα αυτά είχαν καταλυτικό ρόλο στην ανάκαμψη της οικονομίας. Επί της ουσίας μέσω της καταπολέμησης της ανεργίας τα προγράμματα λειτούργησαν ως ανάχωμα στην ύφεση αυξάνοντας το ΑΕΠ.
Ανάλογα προγράμματα λειτούργησαν επίσης στην Ινδία το 2005 και στην Αργεντινή το 2001, όπου στην δεύτερη περίπτωση υπολογίζεται ότι για κάθε χρηματική μονάδα που δαπανήθηκε στο πρόγραμμα το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,49 μονάδες. Η Νότια Κορέα εφήρμοσε ένα διετές πρόγραμμα απασχόλησης για να αντιμετωπίσει τα αποτελέσματα της χρηματοοικονομικής κρίσης του ’97-’98, ενώ οι ΗΠΑ το 2009 εγκαινίασαν ένα αντίστοιχο πρόγραμμα ύψους 787 δις δολαρίων για την αντιμετώπιση της ανεργίας ως απόρροια της κρίσης του 2008.
Από την διεθνή εμπειρία παρατηρούμε λοιπόν ότι το πρόγραμμα εγγυημένης απασχόλησης αποτελεί συνήθη πρακτική των κρατών, ως εργαλείο ανάσχεσης στην ανεργία και την ύφεση. Η ανάγκη εφαρμογής του προγράμματος για πρώτη φορά στην Ελλάδα προκύπτει από τις υφιστάμενες συνθήκες.
Προσθήκη
Η πρόταση θα μπορούσε να έχει δύο περαιτέρω άξονες. Ο πρώτος αφορά στην χρήση επιπλέον 50 εκ. ευρώ για επιδότηση θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα σε ποσοστό 50%, συμπεριλαμβανομένου και του εργατικού κόστους (π.χ. ασφάλιση) και με διάρκεια 36 μήνες.
Αναφορικά με τον δεύτερο άξονα ισχύουν τα εξής. Οι περιφέρειες διαχειρίζονται ένα μεγάλο μέρος των κονδυλίων ΕΣΠΑ. Από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις, ειδικότερα οι μικρομεσαίες και μικρές, δεν έχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία για να καταθέσουν τεκμηριωμένες προτάσεις. Η προαναφερθείσα Επιτροπή Σχεδιασμού θα μπορούσε να έχει έναν επιπλέον ρόλο. Να προσφέρει την σχετική τεχνογνωσία αποκλειστικά στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για να απευθυνθούν σε συμβουλευτικές εταιρείες. Κάτι τέτοιο όμως θα αποτελούσε στρέβλωση ανταγωνισμού εκ μέρους του δημοσίου, επομένως θα πρέπει να τεθούν πολύ αυστηρά κριτήρια αναφορικά με το ποιες εταιρείες μπορεί η Επιτροπή να συμβουλεύει.