Επιμέλεια Άρης Πολλάτος.

H badiera παρουσιάζει το τρίτο και τελευταίο μέρος των συναρπαστικών αναφορών έγκριτων Αμερικανών… «πουτινολόγων» που πρωτοδημοσιεύτηκαν στο Politico Magazine, στην προσπάθεια αποκρυπτογράφησης της αινιγματικής προσωπικότητας του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ο Θεμελιωτής της Νέας Ρωσίας

Της Angela Stent – διευθύντρια του Κέντρου Ευρασιατικών, Ρωσικών και Ανατολικών Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Georgetown και συγγραφέας του TheLimitsofPartnership: U.S.-RussianRelationsintheTwentyFirstCentury , υπηρέτησε ως αξιωματικός των Εθνικών Μυστικών Υπηρεσιών για τη Ρωσία και Ευρασία στο Εθνικό Συμβούλιο Πληροφοριών από το 2004 μέχρι το 2006.

Την τελευταία δεκαετία έχω παρακολουθήσει το ετήσιο δείπνο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, όπου μια ομάδα ξένων εμπειρογνωμόνων για τη Ρωσία συνομίλησαν μαζί του για τον κόσμο και τη Ρωσία. Σ’ αυτές τις πολύωρες συναντήσεις είχε πλήρη γνώση των γεγονότων και απέπνεε αυτοπεποίθηση, χιούμορ και σαρκασμό. Το μήνυμά του ήταν: Η Ρωσία ήταν στα πρόθυρα της διάλυσης όταν ήρθε στην εξουσία και ο ίδιος έχει αποκαταστήσει τη Ρωσία στη θέση που δικαιωματικά της αξίζει στον κόσμο προσφέροντας ένα μοναδικό πολιτισμικό μοντέλο που διαφέρει -αλλά είναι εξίσου έγκυρο- από αυτό της Δύσης. Πριν από τον πόλεμο Ρωσίας- Γεωργίας το 2008, ο ίδιος επανειλημμένα δήλωσε ότι εάν η Γεωργία μπορούσε να αφήσει τη Σοβιετική Ένωση, η Αμπχαζία και η Νότια Οσσετία θα μπορούσαν να αφήσουν τη Γεωργία. Και όλα αυτά τα χρόνια ο Πούτιν έχει τονίσει ότι η Ουκρανία έχει ιδιαίτερους δεσμούς με τη Ρωσία αφήνοντας να εννοηθεί, όπως ρητά είπε στον Πρόεδρο George W. Bush το 2008, ότι η Ουκρανία είναι μια τεχνητή χώρα που ιστορικά το μεγαλύτερο μέρος της ανήκε στη Ρωσία.

Είναι σαφές σ’ αυτές τις συναντήσεις ότι η κατανόηση του Πούτιν για τα γεγονότα διαφέρει απ’ εκείνη πολλών επισκεπτών του. Το 2014, ο Πούτιν πιστεύει ότι παρόλο που ο ίδιος έχει σώσει τη Ρωσία, η Δύση εξακολουθεί να προσπαθεί να την αποδυναμώσει και ενδεχομένως να προωθεί την αλλαγή του καθεστώτος. Πίστευε ότι είχε συμφωνήσει με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, να μην υπογράψει τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι η συμφωνία κατέρρευσε όταν ανέλαβε η προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου και ο Γιανουκόβιτς τράπηκε σε φυγή.

 

Ο κύριος στόχος του Πούτιν είναι να αποτρέψει το σύνολο της Ουκρανίας απ’ το να έρθει πιο κοντά στη Δύση. Η επανένταξη της Κριμαίας στη Ρωσία είναι ο ελάχιστος στόχος. Το φινάλε είναι η πλήρης αποκατάσταση της ρωσικής επιρροής στο μετασοβιετικό χώρο και η αναγνώριση από την πλευρά της Δύσης ότι αυτό είναι πράγματι δικαίωμα της ρωσικής «σφαίρας προνομιακών συμφερόντων.»

***

Ένας Θεωρητικός Συνομωσιολόγος

Του Strobe Talbott – πρόεδρος του Brookings Institution, υπηρέτησε στο Υπουργείο Εξωτερικών από το 1993 μέχρι το 2001, πρώτα ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στην πρώην Σοβιετική Ένωση και στη συνέχεια ως αναπληρωτής γραμματέας του κράτους.

Τρία πράγματα που πρέπει να θυμάστε σχετικά με τον Πούτιν καθώς ετοιμάζεται να προσαρτήσει την Κριμαία:

1) Έχει δεσμευτεί στη δική του εκδοχή της επαναφοράς – δηλαδή, όχι μόνο να σταματήσει, αλλά αντιστρέφοντας αυτό που ο ίδιος βλέπει ως εκτός ορίων  συνθηκολόγηση της Ρωσίας με τη Δύση, πηγαίνοντας πίσω στο τέλος της περιόδου του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

2) Κατά την αξιολόγηση μιας κρίσης, το ένστικτό του είναι να πιστέψει και να αντιδράσει στην πιο ακραία θεωρία συνωμοσίας που οι σύμβουλοι του και οι υπηρεσίες πληροφοριών τον ενημερώνουν σχετικά με τις δράσεις και τα κίνητρα της Δύσης.

3) Πιστεύει στην καλύτερη εκδοχή των έντονων ή/και φευγαλέων ενεργειών των πράξεων του (π.χ., ότι οι Ρωσόφωνοι της ανατολικής Ουκρανίας θα επικροτήσουν την εισβολή του Πούτιν και θα είναι υπέρ της επιστροφής στην αγκαλιά της Μητέρας Ρωσίας).

Όσο για το φινάλε του παιχνιδιού, δεν είναι απλώς η αντικατάσταση της ουκρανικής σημαίας με την τρίχρωμη Ρωσική πάνω απ’ τα κυβερνητικά κτίρια της Κριμαίας – αλλά είναι η χρήση της Κριμαίας ως το προγεφύρωμα για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας, και είναι πολύ πιθανό να εφαρμόσει το προηγούμενο της Κριμαίας στην περιοχή της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία που υπερτερεί το ρωσικό στοιχείο.

***

Η Ρωσία στα Χειρότερά της

Του Edward Lucas – αρχισυντάκτης του Economist, επικεφαλής του γραφείου στη Μόσχα κατά την περίοδο 1998-2002.

Ο Πούτιν είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της σύγχρονης Ρωσίας: διεφθαρμένος, αυταρχικός, ξενοφοβικός και εκδικητικός. Το καθεστώς του είναι ένα υβρίδιο μαφίας της KGB, η οποία χρησιμοποιεί τις επιχειρήσεις, την ενέργεια και τις επιχορηγήσεις για να διαιρέσει, να διεισδύσει και να περιορίσει τη Δύση. Είναι κακό για τη Ρωσία, αλλά λειτουργεί αρκετά καλά γι ‘αυτόν και τους ανθρώπους του.

***

 Ο Ένας και Μοναδικός

Του Dimitri Simes – Πρόεδρος του CenterforNationalInterest[Κέντρο Εθνικού Συμφέροντος] και εκδότης και διευθύνων σύμβουλος του NationalInterest.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ένας άνθρωπος με τρομερή διάνοια και μετά από σχεδόν 15 χρόνια ηγεσίας, είναι ο πιο έμπειρος ηγέτης μιας μεγάλης παγκόσμιας δύναμης. Νιώθει νοσταλγία για τη ρωσική/σοβιετική αυτοκρατορία, αλλά είναι αρκετά ρεαλιστής ώστε να μην επιτρέψει στη νοσταλγία να υπαγορεύσει την πολιτική του. Ο Πούτιν δεν είναι αντι-Δυτικός, αλλά σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, Μπόρις Γιέλτσιν, δεν είναι συναισθηματικός με τη Δύση.

 

Το μειονέκτημα της εμπειρίας του Πούτιν στις διεθνείς υποθέσεις είναι ότι υπάρχουν λίγοι στους οποίους θα απευθυνθεί για συμβουλές. Δεν έχει επίσης κανένα ενδιαφέρον για την ηθική καθοδήγηση από τους ηγέτες της Δύσης, τους οποίους θεωρεί υποκριτές στην προσπάθεια να αναγκάσουν τη Ρωσία να παίξει σύμφωνα με τους κανόνες που οι ίδιοι δεν ακολουθούν.

Ο Πούτιν είναι ένας ισχυρός Ρώσος πατριώτης που βλέπει το κράτος ως βασική κινητήρια δύναμη της κοινωνίας. Ο ίδιος δεν θεωρεί τη δημοκρατία ως το τέλος, αλλά μάλλον ως μέσο διακυβέρνησης υπό τις κατάλληλες συνθήκες . Ο Πούτιν έχει μία προϊστορία στην παραποίηση των γεγονότων, αν και ορισμένοι δυτικοί ηγέτες συμμερίζονται αυτήν τη συνήθεια. Αυτό που διαφέρει είναι ότι ο Πούτιν δεν αναμένει να λογοδοτήσει, όχι τουλάχιστον στο εσωτερικό της Ρωσίας.

Στην Ουκρανία ο Πούτιν ήταν αδίστακτος και υπολογιστής. Αγωνίστηκε για να επηρεάσει την Ουκρανία και φαίνεται να έχει χάσει. Η αφαίρεση του Γιανουκόβιτς από το Κοινοβούλιο, χωρίς να ακολουθήσουν τις συνταγματικές διαδικασίες της Ουκρανίας, προσέφερε στον Πούτιν την ευκαιρία να καταλάβει την Κριμαία. Αυτό θα είναι δύσκολο να αντιστραφεί χωρίς παραχωρήσεις που επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας των εθνικών κυβερνήσεων της Ουκρανίας.

Στον Πούτιν δεν αρέσει η πίεση και η ανταπόδοσή του θα είναι αρκετά δημιουργική. Ο ίδιος αναμένετε να ξεπεράσει οποιαδήποτε πιθανή δυτική απάντηση και θα μπορούσε ακόμη και να επωφεληθεί πολιτικά κρατώντας στα ύψη τη δημοτικότητά του.

***

Ένας Δαίμονας της Στρατηγικής

Του Jill DoughertyShorenstein fellowστο Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου του Harvard, ήταν ανταποκριτής Εξωτερικών του CNN και επικεφαλής του γραφείου στη Μόσχα.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν περιέγραψε κάποτε τον εαυτό του ως έναν «καθαρό και απόλυτα επιτυχημένο προϊόν της σοβιετικής εκπαίδευσης”, και η ζωή του έχει σημαδευτεί από την τραυματική ιστορία της Ρωσίας. Γεννήθηκε στο Λένινγκραντ μόλις οκτώ χρόνια μετά τη ναζιστική πολιορκία της πόλης: ένα εκατομμύριο πολίτες έχασαν τη ζωή τους από ασθένειες ή πείνα, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του. Λιγότερο από πέντε δεκαετίες αργότερα έγινε μάρτυρας της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης.

Τώρα, ως πρόεδρος της Ρωσίας, πρόθεσή του είναι να εξασφαλίσει ότι ποτέ ξανά η Ρωσία δεν θα είναι ευάλωτη σε επίθεση ή εισβολή. Στόχος του είναι να αποκαταστήσει το μεγαλείο της Ρωσίας ως παγκόσμια δύναμη. Ο ίδιος το αισθάνεται προσωπικά: ως ένα μικρό, κοκαλιάρικο παιδί αναγκάστηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό του από τα μεγαλύτερα αγόρια και βρήκε καταφύγιο στο τζούντο, ένα άθλημα στο οποίο η στρατηγική είναι υψίστης σημασίας. Γι’ αυτή την καριέρα του αξιωματικού της KGB, η εμπιστοσύνη δεν είναι ένα στοιχείο του συστήματος πεποιθήσεων του. Πλησιάζει τους άλλους με προσοχή και κυνισμό. Ένας σπουδαγμένος Σοβιετικός δικηγόρος που συχνά επικαλείται τη νομιμότητα ή τη μη νομιμότητα  σ’ ένα θέμα. Όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με την κριτική των πράξεών του, ο ίδιος δεν επεξηγεί ή απολογείται. Ο Πούτιν πιστεύει ότι η Δύση έχει το θράσος να κατηγορεί τη Ρωσία ότι προετοιμάζει την αλλαγή του καθεστώτος. Ο ίδιος επισημαίνει την Επανάσταση των Ρόδων το 2003 στη Γεωργία και την Πορτοκαλί Επανάσταση στο Κίεβο το 2004, χρεώνοντας ως υποκινητές την Ουάσιγκτον.

Από την επανεκλογή του ως πρόεδρος της Ρωσίας το 2012, έχει γίνει ακόμα πιο υπερήφανος «συντηρητικός», όπως μου είπε σε μια συνέντευξη Τύπου στη Ρωσία τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο Πούτιν πιστεύει  ότι η Ευρώπη  είναι αδύναμη, οικονομικά και ηθικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως τις βλέπει, δεν βρίσκονται πολύ πίσω, αφήνοντας την Ευρώπη να σκέφτεται πώς να αντιμετωπίσει την Ουκρανία.

Αν και οι ενέργειες του Πούτιν στην Κριμαία φαίνεται να έχουν ορισμένα adhoc[ειδικά] στοιχεία, υπάρχει η αυξανόμενη ένδειξη ότι έχει μια μακροπρόθεσμη ατζέντα στο μυαλό του. Ανταποκρίνεται στις απειλές κυρώσεων της Δύσης, απειλώντας με τη σειρά του να κατάσχει τα περιουσιακά στοιχεία των Δυτικών στη Ρωσία. Πλέον, με τον «κατευνασμό» της Κριμαίας υπονομεύει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και τις πιθανότητες της χώρας να ενταχθεί στη Δύση. Για να μην αναφέρουμε ότι η αιτιολόγηση του Πούτιν της στρατιωτικής εισβολής για την προστασία των Ρωσόφωνων – ανοίγει το κουτί της Πανδώρας για πιθανές μελλοντικές ρωσικές επιδρομές σε χώρες με μεγάλο ρωσικό πληθυσμό που ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.

 

Οι ενέργειες του Πούτιν στην Ουκρανία είναι προειδοποίηση προς τη νέα κυβέρνηση της χώρας, προς τη Δύση και προς τους Ρώσους οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν στους δρόμους της Μόσχας στα τέλη του 2012, ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των στρατηγικών συμφερόντων του Κρεμλίνου. Ο Πούτιν δεν θα υποχωρήσει στην Κριμαία. Ουσιαστικά, είναι ήδη υπό τον έλεγχό του. Απορρίπτοντας όλες τις επικρίσεις, μαζί με τα » διπλά πρότυπα» της Δύσης, ο Βλαντιμίρ Πούτιν φτιάχνει τώρα τους δικούς του κανόνες.

***

* Για να διαβάσετε το πρώτο μέρος: http://www.badiera.gr/?p=2694

**  Για να διαβάσετε το δεύτερο μέρος: http://www.badiera.gr/?p=3844

 

Μετάφραση από τα Αγγλικά, Άρης Πολλάτος.

Σχόλια