«Τι θα συμβεί εάν ο τύμβος Καστά στην Αμφίπολη είναι ρωμαϊκός;» διερωτάται ο καθηγητής Κλασικών Σπουδών του Bard College, Τζέιμς Ρομ σε άρθρο του με τίτλο: «Ο τύμβος της Αμφίπολης φέρνει εκπληκτικά ευρήματα, αλλά το μυστήριο παραμένει».
Σύμφωνα με το Έθνος, ο συγγραφέας του βιβλίου «Το φάντασμα στο θρόνο: Ο Θάνατος του Μ.Αλεξάνδρου και ο πόλεμος για το Στέμμα και την Αυτοκρατορία», μιλά για το θαύμα της Αμφίπολης, ενώ σημειώνει πως οι Έλληνες «με την οικονομία κατακερματισμένη και την κυβέρνηση επισφαλή, εύχονται ο Μέγας Αλέξανδρος -ή έστω η μητέρα του, ο γιος του ή ένας από τους στρατηγούς του- να έρθει να τους σώσει».
Ωστόσο, υποστηρίζει πως όταν αποκαλυφθούν και οι υπόλοιποι θάλαμοι, θα υπάρχουν απογοητεύσεις, καθώς τόσο οι εξαιρετικές καρυάτιδες, όσο και το ψηφιδωτό, ενδεχομένως να είναι αποδείξεις ότι πρόκειται για ένα ρωμαϊκό μνημείο και όχι για ένα μακεδονικό τάφο.
Ο Ρομ μιλάει για τη διαφωνία που υπάρχει μεταξύ της επικεφαλής της ανασκαφής, Κατερίνας Περιστέρη, και της Όλγας Παλαγγιά, καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών σχετικά με τη χρονολόγηση του τύμβου.
Η κ. Παλαγγιά έχει υποστηρίξει πως οι Καρυάτιδες δεν είναι σμιλεμένες από Έλληνες ή Μακεδόνες, αλλά από Ρωμαίους και τοποθετεί την χρονολόγηση στον 1ο αιώνα π.Χ.
Ωστόσο, παραθέτει και την άποψη της κ. Περιστέρη που με σθένος υποστηρίζει ότι πρόκειται για τάφο του 4ου π.Χ. αιώνα: «Σε πρόσφατη συνέντευξή της, η κ.Περιστέρη απάντησε οργισμένα σε όσους αμφισβήτησαν αυτή τη χρονολόγηση, υπονοώντας ότι έχει στηριχθεί σε αποδείξεις που για άγνωστο λόγο δεν έχει αποκαλύψει μέχρι στιγμής».
Ο κ. Ρομ σημειώνει πως είτε ρωμαϊκό, είτε μακεδονικό πρόκειται για ένα εξαιρετικό μνημείο που «θα παραμείνει αναμφισβήτητα εξέχουσας σημασίας, ωστόσο το ελληνικό εθνικό συναίσθημα που θα έχει προκαλέσει η ανασκαφή θα είναι βαθιά απογοητευτικό».
Και καταλήγει: «Η ιδέα ότι ο τύμβος συνδέεται με τον Μέγα Αλέξανδρο, τον ηρωικό ηγέτη που συνεχίζει να εμπνέει υπερηφάνεια ακόμη και σήμερα τους Έλληνες, έχει περίοπτη θέση στις ανακοινώσεις και τις συνεντεύξεις Τύπου των ανασκαφέων. Κορυφαίοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου και του Έλληνα πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, έχουν επισκεφθεί την Αμφίπολη και έχουν ισχυριστεί ότι είναι ένα μνημείο προς τιμήν του ελληνικού και όχι του ρωμαϊκού πολιτισμού».