Κατ’ αρχάς νομίζω ότι πρέπει όλοι να ευχαριστήσουμε τη Λαϊκή Συσπείρωση για την πρωτοβουλία της να φέρει προς συζήτηση ένα τόσο σημαντικό ζήτημα το οποίο, στο παρελθόν, έχει ταλανίσει με οδυνηρές συνέπειες την Αττική. Είχαμε μια εξαιρετική ενημέρωση από όλους τους εμπλεκομένους φορείς: τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, την Πυροσβεστική και την Εντεταλμένη Σύμβουλο για θέματα Πολιτικής Προστασίας την οποία συγχαίρουμε για την εργατικότητά της.
Μιλήσαμε και για τη φωτιά στον Ασπρόπυργο και φάνηκε, με τον πιο εύγλωττο τρόπο, το μεγάλο αγκάθι της ελληνικής Διοίκησης: αλληλοεπικαλύψεις, αρμόδιοι-αναρμόδιοι.
Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν ότι η Περιφέρεια έχει την πρόληψη και η Πυροσβεστική την κατάσβεση, το επιχειρησιακό κομμάτι.
Νομίζω ότι τα σημεία στα οποία θα έπρεπε να σταθούμε είναι η πρόληψη, η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων, το ζήτημα της υποστελέχωσης, των υποδομών, ο προγραμματισμός των απαραίτητων ενεργειών για το επόμενο χρονικό διάστημα, ο βαθμός ετοιμότητας των Υπηρεσιών, η ενεργοποίηση των εθελοντικών οργανώσεων, ο καλός συντονισμός και η έγκαιρη επέμβαση.
Δύο είναι οι βασικές προϋποθέσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών, για την προστασία των πολιτών, των οικισμών και των δασών από αυτές: η κατ’ ανάγκη εμπλοκή και συντονισμένη δράση πολλών υπηρεσιών και φορέων και η αποδοχή ότι η προληπτική οργάνωση είναι το σημαντικότερο στοιχείο της όλης προσπάθειας.
Στην κατεύθυνση της πρόληψης βασικά σημεία είναι τα έργα αντιπυρικής προστασίας δασών και δασικών εκτάσεων, οι καθαρισμοί βλάστησης για τη μείωση του κινδύνου, μέτρα για την αποφυγή εκδήλωσης πυρκαγιάς από την εκτέλεση γεωργικών και άλλων εργασιών περιορισμένης έκτασης στην ύπαιθρο, επιτήρηση δασών, κινητοποίηση και συντονισμός εθελοντικών οργανώσεων από την Περιφέρεια και οργάνωση εθελοντισμού σε επίπεδο δήμων
Σημαντικό είναι επίσης το θέμα της εφαρμογής του μέτρου της απαγόρευσης της κυκλοφορίας των οχημάτων όταν υπάρχει υψηλός δείκτης επικινδυνότητας και εδώ πρέπει να βρεθούν και εναλλακτικοί τρόποι περιφρούρησης αφού στην πράξη είναι αδύνατο η Αστυνομία να επιτηρήσει το σύνολο των δρόμων.
Πρέπει να δοθεί προσοχή στον κίνδυνο από πυλώνες και γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης της ΔΕΗ που βρίσκονται κοντά σε δασικές εκτάσεις – είναι γνωστό άλλωστε ότι σπινθήρες από καλώδια της ΔΕΗ και από τις σιδηροτροχιές του ΟΣΕ έχουν προκαλέσει πυρκαγιές – και στη συντήρηση των πυροσβεστικών κρουνών – υδροστομίων ώστε σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς να διευκολυνθεί το έργο της πυρόσβεσης.
Μεγάλο βάρος πρέπει να δοθεί στην εκπαίδευση του πληθυσμού, στην ενημέρωση των πολιτών μέσω σχετικού πληροφοριακού υλικού (έντυπα, φυλλάδια κτλ). Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ανακοίνωσε ότι έχει δρομολογήσει τη δημιουργία ενημερωτικού σποτ το οποίο θα σταλεί για προβολή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ πρόθεσή της είναι να αναρτηθούν σε ιστοσελίδες δήμων και περιφερειών αλλά και να προβάλλεται και σε οθόνες πλοίων της ακτοπλοΐας. Παράλληλα θα ετοιμαστούν περίπου ένα εκατομμύριο ενημερωτικά φυλλάδια τα οποία θα αποσταλούν στις περιφέρειες αλλά και θα διανεμηθούν σε τρεις δόσεις (δύο φορές μέσα στον Ιούλιο και μία τον Αύγουστο) στα διόδια σε ημέρες με αυξημένη κίνηση λόγω των καλοκαιρινών διακοπών.
Εδώ θα πρέπει να ζητηθεί και η συνδρομή του Υπουργείου Παιδείας, προκειμένου να γίνουν ομιλίες από εκπαιδευτικούς (αν ζητηθεί, και από αρμόδια στελέχη της ΓΓΠΠ) προς τους μαθητές για τις δασικές πυρκαγιές. Γιατί δεν μπορούμε να μιλάμε για πρόληψη χωρίς ευαισθητοποίηση από τις πολύ μικρές ηλικίες.
Τα χρήματα που δόθηκαν στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα πυροπροστασίας είναι στα ίδια επίπεδα με τις προηγούμενες χρονιές. Συγκεκριμένα, από τα συνολικά 18.400.000 ευρώ τα 1.505.000 ευρώ θα πάνε προς τους συνδέσμους ΟΤΑ και τα 16.895.000 ευρώ στους δήμους για πυροπροστασία, πρόσληψη πυροφυλάκων κ.ά. Για το αν οι δήμοι θα τα διαθέσουν εκεί που πρέπει, υποτίθεται πως εφόσον διαπιστωθεί ότι χρησιμοποιήθηκαν χρήματα για άλλους σκοπούς, θα επιβληθούν οι προβλεπόμενες κυρώσεις. Πάντως οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ουσιαστικά ελεγκτικός μηχανισμός από το κράτος για τη διαχείριση των χρημάτων δεν υπάρχει. Και συμφωνεί μαζί μας και ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας. Και τον ακούσαμε να λέει ότι χρειάζονται νομοθετικές πρωτοβουλίες. Εδώ ταιριάζει το «όταν γίνετε κυβέρνηση να το κάνετε».
Για το ζήτημα της υποστελέχωσης και των υποδομών, δυστυχώς, κ. Πρόεδρε του Περιφερειακού Συμβουλίου, δε μου επιτρέψατε να θέσω κάποια ερωτήματα στον Υποστράτηγο της Πυροσβεστικής:
Συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των πυροσβεστών σημειώνουν πως η κατάσταση είναι ίδια με πέρυσι, λέγοντας ακόμη ότι λόγω βλαβών και έλλειψη κατάλληλων ελαστικών το 1/5 των οχημάτων (δηλαδή περίπου 600 οχήματα σε σύνολο 3.000) δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Παράλληλα, όπως λένε, υπάρχει σημαντικό πρόβλημα με τον εξοπλισμό των πυροσβεστών και κυρίως με τις φόρμες τους καθώς έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που τους χορηγήθηκαν, ενώ οι τελευταίοι 750 προμηθεύτηκαν μόνο μια ολόσωμη.
Σημειώνουν ακόμη ότι τα πυροσβεστικά αεροσκάφη Canadair θα επιχειρήσουν έχοντας επιβαρυνθεί επιπλέον από την περυσινή αντιπυρική περίοδο με αποτέλεσμα να έχουν μειωμένη δυνατότητα φέτος. Επιπροσθέτως τονίζουν ότι οι έντονες βροχοπτώσεις κατά τους χειμερινούς μήνες είχαν αποτέλεσμα τη μεγάλη βλάστηση, δηλαδή την αύξηση της καύσιμης ύλης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από την 1η Ιουνίου ως τα τέλη Οκτωβρίου θα συνδράμουν και οι 1.500 εποχικοί δασοπυροσβέστες, ενώ έχουν δρομολογηθεί διαδικασίες για την κάλυψη περίπου 225 κενών σε πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης. Εντός του προσεχούς δεκαημέρου αναμένονται ανάλογες διαδικασίες για την κάλυψη και 34 κενών θέσεων μονίμων πυροσβεστών.
Οι εθελοντικές ομάδες λοιπόν, καλούνται να αναλάβουν μια πληθώρα από σημαντικούς ρόλους και είναι φυσικά επιλογή των οργανώσεων για το εύρος του έργου που θέλουν να προσφέρουν και επικεντρώνεται βασικά σε τέσσερις τομείς: (1) τη δασοπροστασία, δηλαδή δεντροφυτεύσεις αποψιλωμένων και καμένων περιοχών, καθαρισμό των παράνομων σκουπιδότοπων στο δάσος, (2) περιπολίες για την προστασία του δάσους από την παράνομη υλοτομία, (3) βοήθεια για την κατάσβεση πυρκαγιών και (4) την προσφορά βοήθειας σε άτομα που μπορεί να βρεθούν σε κίνδυνο μέσα στο δάσος.
Οι εθελοντικές οργανώσεις πρέπει είναι ενταγμένες στο μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για να μπορούν να αναλαμβάνουν δράσεις πολιτικής προστασίας προς υποβοήθηση του έργου των ΟΤΑ.
Ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να δούμε πολύ σοβαρά είναι η ασφαλιστική κάλυψη των μελών αυτών των εθελοντικών ομάδων
Ακούστηκε ότι τα πάντα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. Πάρτε όλα τα αναγκαία προληπτικά μέτρα. Και θα είμαστε πολύ ευτυχείς, αν στον απολογισμό του Νοέμβρη πούμε «Τι κρίμα! Πόσα λεφτά πεταμένα. Δεν συνέβη, τελικά, τίποτα».