Μιλώντας στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, με θέμα «Η ελληνική οικονομία σε σημείο καμπής», ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς αναφέρθηκε στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση και προειδοποίησε την τρόικα ότι υπάρχει όριο στις υποχωρήσεις της κυβέρνησης.
«Τώρα που διαπραγματευόμαστε έχουν τεθεί όροι για αύξηση φόρων και μείωση εισοδημάτων. Τους απορρίψαμε. Οι εταίροι προβλέπουν δημοσιονομικό κενό, που δεν επαληθεύεται. Το 2013 και 2014 μας ζητούσαν νέα περιοριστικά μέτρα, που αρνηθήκαμε να πάρουμε. Αν είχαμε πάρει τα μέτρα που μας ζητούσαν, δεν θα βρισκόμασταν σήμερα στο στάδιο της ανάπτυξης. Μας ζητούν περιοριστικά μέτρα, που θα αναχαιτίσουν την ανάπτυξη. Τώρα η πίεση είναι μεγαλύτερη, γιατί είναι η τελευταία αξιολόγηση. Ξεκαθαρίσαμε ότι αυτά δεν πρέπει και δεν μπορούν να γίνουν, αλλά, αν πέσουμε έξω, στα μέσα της χρονιάς θα πάρουμε διορθωτικά μέτρα».
Και συνέχισε, αποκαλύπτοντας το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων: «Άλλες απαιτήσεις τις δεχθήκαμε, γιατί τις αντέχει η οικονομία και άλλες γιατί είναι λογικές, αλλά η μείωση των 100 δόσεων ή η μείωση των συντάξεων θα ήταν μήνυμα καταστροφής. Τόσο στη δημοσιονομική προσαρμογή όσο και στις μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα έκανε πολλά. Δεν δέχομαι να μου λένε ότι δεν έχουν γίνει πολλά, κανείς δεν δικαιούται να υποβαθμίζει τις προσπάθειες, ούτε στο εσωτερικό ούτε στο εξωτερικό».
«Αυτό που θα κρίνει όμως την έκβαση της εθνικής προσπάθειας» συνέχισε, θέτοντας το πραγματικό διακύβευμα, «είναι η πολιτική σταθερότητα. Αυτή την σταθερότητα κανείς δεν δικαιούται στο εσωτερικό να την υπονομεύσει, αλλά ούτε και στο εξωτερικό δικαιούται κανείς να την επικαλείται. Παράλογες και αδικαιολόγητες πιέσεις δεν θα δεχθώ. Δεν έχει κανείς το δικαίωμα να φέρεται, όπως μας φέρονταν πριν από δύο και τέσσερα χρόνια. Η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα, τα δημοσιονομιά έχουν εξυγιανθεί, οι μεταρρυθμίσεις έχουν προχωρήσει, η ανάκαμψη έχει επιτευχθεί».
Απευθυνόμενος, δε, προς την Τρόικα, είπε ότι είμαστε έτοιμοι για συμφωνία.
Οι ελληνικές προτάσεις
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι, όπως τα προηγούμενα χρόνια που οι προβλέψεις επαληθεύτηκαν, έτσι και τώρα δεν θα υπάρξει κανένα δημοσιονομικό κενό και αυτή είναι η σημαντικότερη διαφορά στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, δηλώνουν κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών.
Οι ίδιες πηγές διαψεύδουν αναφορές σε ραδιοφωνικούς σταθμούς ότι δήθεν η κυβέρνηση πρότεινε και νέα δημοσιονομικά μέτρα στην τρόικα για να καλύψει πιθανό κενό του προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με τους συγκεκριμένους παράγοντες, η τήρηση των δημοσιονομικών στόχων είναι κοινή υποχρέωση για όλες τις χώρες που βρίσκονταν και βρίσκονται σε Πρόγραμμα, αλλά και για όλες τις χώρες της ευρωζώνης που δεσμεύονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Συνεπώς, προστίθεται, η υποχρέωση κάλυψης πιθανού δημοσιονομικού κενού υφίσταται ανεξαρτήτως αξιολόγησης, ο δε σχετικός όρος ίσχυε για όλα τα προηγούμενα χρόνια και υπάρχει και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που ψηφίστηκε τον Απρίλιο 2014.
Από την πλευρά της, η τρόικα συνεχίζει να ζητεί πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, θεωρώντας ότι υπάρχει δημοσιονομικό κενό, και, όπως επισημαίνουν οι κύκλοι του υπουργείου, στην υποθετική περίπτωση που επαληθεύονταν οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις της τρόικας, εντοπίζονται οι περιοχές από τις οποίες θα μπορούσε να καλυφθεί τυχόν διαφορά.
Όμως, προσθέτουν, αυτή η υποθετική περίπτωση δεν πρόκειται να συμβεί ούτε και τώρα.
Η επιστολή της κυβέρνησης στην τρόικα
Το πακέτο μέτρων που έστειλε η ελληνική πλευρά στους δανειστές παρουσιάσει η Καθημερινή από το έγγραφο 43 σελίδων, που έχουν στα χέρια τους και επεξεργάζονται οι εκπρόσωποι της τρόικας.
Με βασικό στοιχείο την αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία από 6,5% σε 13%, που θα φέρει έσοδα 350 εκατ. ευρώ, «πάγωμα» των ονομαστικών συντάξεων το 2016 και το 2017, αλλά και λαχειοφόρο αγορά για μεγαλύτερες εισπράξεις ΦΠΑ μέσω αποδείξεων και άλλα μέτρα φορολογικής διοίκησης, η κυβέρνηση επιχειρεί να κλείσει το δημοσιονομικό κενό των 2,6 δισ. που υπολογίζει η τρόικα, με μέτρα που θα φέρουν έσοδα 980 εκατ. ευρώ.
Με δεδομένο ότι η τρόικα τα τελευταία δύο χρόνια έχει πέσει έξω στις προβλέψεις της για το δημοσιονομικό κενό, το υπουργείο Οικονομικών προτείνει σε περίπτωση που δεν βγουν οι προβλέψεις του σωστές, τότε και μόνο τότε –από την 1η Ιουλίου του 2015– να εξετασθεί η λήψη περαιτέρω μέτρων, όπως επιβολή φόρου πολυτελείας και φόρος σε τσιγάρα.
Συγκεκριμένα, τα άμεσα μέτρα είναι:
- ΦΠΑ: Αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ για τα ξενοδοχεία, από 6,5% στο 13%. Μια συντηρητική εκτίμηση των δυνητικών εσόδων ανέρχεται στο ελάχιστο των 350.000.000 ευρώ.
- Κοινωνική ασφάλιση:
α) Διατήρηση των ονομαστικών συντάξεων στο επίπεδο του 2015 για τα έτη 2016 και 2017. Το όφελος εκτιμάται σε 50 εκατ. (0,18% του τρέχοντος κόστους) για το 2016 και 140 εκατ. (0,5% του τρέχοντος κόστους) για το 2017.
β) Πιστοποίηση μέσω διασταυρώσεων των οικογενειακών παροχών, που καταβάλλονται στους συνταξιούχους. Μόνιμες εξοικονομήσεις προκύπτουν από αυτή την πρωτοβουλία. Κάθε μήνα, 664.862 συνταξιούχοι λαμβάνουν μηνιαία οικογενειακά επιδόματα 38,6 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 462.500.000 ευρώ ετησίως.
Με την εφαρμογή των διασταυρωτικών ελέγχων με το μητρώο ΑΜΚΑ και το φορολογικό μητρώο, προκύπτουν συνταξιούχοι που δεν θα πρέπει να λαμβάνουν συγκεκριμένα επιδόματα. Εκτιμάται πως η ετήσια εξοικονόμηση του 5% – 8% θα επιτευχθεί, δηλαδή 23,1 έως 37 εκατ. ευρώ ανά έτος.
γ) Πλήρης εφαρμογή του άρθρου 13 του νόμου 3863/2010 για συγκεκριμένες περικοπές στις συντάξεις που μεταφέρονται στα μέλη μιας οικογένειας, 3 χρόνια μετά τον θάνατο του συνταξιούχου. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων «Ηλιος», το συνολικό ποσό που καταβάλλεται στα μέλη της οικογένειας των εκλιπόντων συνταξιούχων, που λαμβάνουν επίσης τα δικά τους συνταξιοδοτικά μετά 3 χρόνια από τον θάνατο, είναι 1.027 εκατ. ευρώ ετησίως. Η διασταύρωση των στοιχείων και η πλήρης εφαρμογή των περικοπών αναμένεται να παραγάγουν εξοικονόμηση μεταξύ 8% και 12%, δηλαδή 82 έως 123 εκατ. ευρώ ετησίως.
- Αύξηση των εσόδων ΦΠΑ μέσω λαχειοφόρου αγοράς και άλλα διοικητικά μέτρα: Το σύστημα αύξησης των εσόδων από τον ΦΠΑ μέσω συλλογής αποδείξεων με την προοπτική δώρων από λαχειοφόρο αγορά θα επικεντρωθεί στην εφαρμογή του προγράμματος «@podeixi».
Υπάρχει μια λεπτομερής έκθεση, η οποία περιλαμβάνει εκτενή τεκμηρίωση για τη μεγάλη επιτυχία παρόμοιων προγραμμάτων σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Μάλτα και η Σλοβακία.
Εάν τα πρόσθετα έσοδα στην περίπτωση της Πορτογαλίας ήταν 1,6 δισ. ευρώ ετησίως, σε αυτό το στάδιο, για την Ελλάδα φαίνεται λογικό –κατά πολύ συντηρητικές εκτιμήσεις– να υποθέσουμε ότι θα είναι τουλάχιστον επιπλέον 500 εκατ. ευρώ. Διοικητικά μέτρα, όπως ηλεκτρονικά τιμολόγια και διασταύρωση των business-to-business, τιμολόγια και λιανικές πωλήσεις, θα αποφέρουν επίσης απτά αποτελέσματα στον αγώνα κατά της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής.
Πρόσθετες παρεμβάσεις
Στην επιστολή γίνεται ειδική αναφορά σε πρόσθετες παρεμβάσεις που θα γίνουν εάν διαπιστωθεί πως την 1η Ιουλίου του 2015 υπάρχει πρόβλημα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού με βάση τις ελληνικές εκτιμήσεις.
Αυτές περιλαμβάνουν:
– Απόσυρση της μείωσης της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης του 30% για το 2015 και το 2016.
– Επιβολή φόρου πολυτελείας.
– Αύξηση των φόρων σε καπνό και αλκοόλ, εάν συμφωνηθεί πως τούτο οδηγεί σε αύξηση και όχι σε μείωση εσόδων. Τα ανωτέρω μέτρα μπορεί να επιφέρουν έσοδα της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ.
Στην επιστολή αναφέρονται και συγκεκριμένα στοιχεία για την πορεία των εσόδων του 2014 που συμβάλλουν για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό των 2,6 δισ. και το ΥΠΟΙΚ τα κοστολογεί σε 1,113 δισ., θεωρώντας πως επ’ αυτών υπάρχει συμφωνία με την τρόικα, ώστε να αφαιρεθούν από τη συζήτηση για το δημοσιονομικό κενό.
Οι παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό
Για το ασφαλιστικό προτείνεται να θεσμοθετηθούν έως το τέλος του έτους τα εξής:
- Για όσους έχουν γεννηθεί μετά την 1-1-1975 και έχουν περισσότερα από 15 χρόνια ασφάλισης, αλλά λιγότερα από 20, οι παροχές θα συνδεθούν με τις εισφορές τους.
- Αυξάνονται τα ελάχιστα ένσημα για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, από 4.500 σε 6.000, ενώ για τους νεοεισερχόμενους στο ασφαλιστικό σύστημα που γεννήθηκαν μετά την 1-1-1975 αυξάνονται σταδιακά.
- Σταδιακή κατάργηση των ειδικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (πριν από το 62ο ή το 67ο έτος ηλικίας), με καταληκτική ημερομηνία την 1-1-2019. Γι’ αυτούς που θα συνταξιοδοτούνταν το 2019, προτείνεται αύξηση του ορίου ηλικίας κατά 2 έτη, ενώ γι’ αυτούς που θα συνταξιοδοτούνταν το 2020, προτείνεται αύξηση κατά 4 έτη. Οπως αναφέρεται, το μέτρο αφορά τα λεγόμενα ευγενή ταμεία, μητέρες ανηλίκων και βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
Επίσης, η κυβέρνηση δεσμεύεται να επανασχεδιάσει το ΕΚΑΣ, λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική οικονομική και περιουσιακή κατάσταση του συνταξιούχου. Θα προηγηθεί ειδική αναλογιστική μελέτη που θα είναι έτοιμη έως το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2015 και οι αλλαγές θα νομοθετηθούν τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου.
«Οχι» σε νέα ρύθμιση για τις 100 δόσεις
Η κυβέρνηση δεσμεύεται να νομοθετήσει τροποποιήσεις σε σχέση με τις ρυθμίσεις για τη νέα αρχή και την πάγια ρύθμιση.
Προσθέτει, όμως, ότι για την τελευταία ρύθμιση των 72 και 100 δόσεων είναι διατεθειμένη να συζητήσει τρόπους αντιμετώπισης τυχόν προβλημάτων, αλλά μόνο κατά τρόπο που είναι «πολιτικά και νομικά εφικτός».
Ειδικότερα, απορρίπτεται η θέση της τρόικας να συνδεθεί η υπαγωγή στο καθεστώς των δόσεων με συγκεκριμένα περιουσιακά ή άλλα κριτήρια, καθώς θεωρείται πως δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη, μιας και η σχετική έρευνα θα οδηγήσει σε καθυστερήσεις που θα επηρεάσουν αρνητικά τα έσοδα.
Επίσης, σε σχέση με την πρόταση να μην επιτρέπεται μετάβαση από την παλιά στη νέα ρύθμιση, προτείνονται κίνητρα ώστε οι φορολογούμενοι να παραμένουν στη ρύθμιση με τη μικρότερη χρονική διάρκεια.