Η σύγχρονη ιστοριογραφία αναγνωρίζει την αφηγηματική διάσταση της ιστορίας και πολλοί ιστορικοί κυρίως του Αγγλοσαξωνικού χώρου στα έργα τους ακολουθούν ένα τρόπο γραφής που διεγείρει το ενδιαφέρον του μέσου αναγνώστη. Η τριλογία του Evans για το ναζισμό αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα.
Αλλά και η σύγχρονη λογοτεχνία αξιοποιεί τα αρχειακά τεκμήρια. Ιστορικές πηγές μαζί με επινοημένα στοιχεία αλληλοδιαπλέκονται και διαμορφώνουν μυθιστορηματικές αφηγήσεις. Το έργο του Θανάση Βαλτινού «Στοιχεία για τη δεκαετία του ‘60» αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το πρόσφατο έργο του Δημήτρη Φύσσα «Ο κηπουρός και ο καιροσκόπος», εκδ. Εστία αποτελεί ένα πετυχημένο παράδειγμα ανάμειξης αυθεντικών και επινοημένων στοιχείων.
Ο Φύσσας αξιοποίησε αποσπάσματα από δύο παράδοξα έργα που γράφτηκαν στα χρόνια της Κατοχής. Το πρώτο μελετούσε το μικροκλίμα της πόλης, ενώ το δεύτερο τους λαχανόκηπούς της. Προβάλλει μια διαφορετική εικόνα της Κατοχικής Αθήνας από τις κλασσικές ιστορικές αφηγήσεις, αλλά την εμπλουτίζει ταυτόχρονα.
Η συλλογή διηγημάτων του Δημοσθένη Παπαμάρκου, Γκιακ, εκδ. Αντίποδες παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Θα αναφερθούμε στις αντιδράσεις που προκάλεσαν στο χώρο της δημόσιας ιστορίας οι αναφορές του στις βιαιότητες του Ελληνικού στρατού στη διάρκεια του Μικρασιατικού πολέμου. Υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από τον χώρο του εθνολαϊκισμού. Επίσης ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι πολλοί αναγνώστες με έκπληξη ανακάλυπταν αυτή την άγνωστη πλευρά της Ελληνικής ιστορίας, αφού δυστυχώς η σχολική ιστορία παραμένει εγκλωβισμένη σε εθνικά στερεότυπα. Αλλά το βιβλίο πρέπει να συζητηθεί για την λογοτεχνική του αξία.
Ο πρωτοπρόσωπος λαϊκότροπος λόγος επιτρέπει στο συγγραφέα να αποδώσει με εξαιρετικό τρόπο τις νοοτροπίες των Αρβανιτών της Ρούμελης.
Ίσως το πιο ενδιαφέρον διήγημα της συλλογής είναι το «Ντο τ’α πρες κοτσσίδετε», που ασχολείται με θέματα τιμής, που άπτονται του γκιακ (αίματος).
Εξίσου συναρπαστικό είναι το διήγημα «τα μπουκουμπάρδια». Εδώ ο συγγραφέας, μέσα από το ταξίδι σε έναν αρχαιολογικό χώρο της Μικράς Ασίας αναδεικνύει τους διαφορετικούς κόσμους των μορφωμένων που συμμετείχαν στο Μικρασιατικό πόλεμο μ’ αυτόν των αγράμματων στρατιωτών.
Τα διηγήματα του Δ. Παπαμάρκου είναι αντάξια της παράδοσης του Γ. Βιζυηνού, Δ. Χατζή και άλλων. Αναδεικνύουν τη δύναμη της σύγχρονης πεζογραφίας μας.