Είχα μόλις ανοίξει το απολαυστικό βιβλίο του Νικολό Καππόνι για τη βιογραφία του Μακιαβέλλι και εκεί παρενεβλήθη ο δαίμων του ραδιοφώνου. Έπεσα πάνω σε μια ομιλία του κ. Τσίπρα στην Μπολόνια, όπου αυτός αναρωτιόνταν αν θα πάμε με την Ευρώπη του Μακιαβέλλι ή με την Ευρώπη του Διαφωτισμού, του Μαρξ και του Γκράμσι. Τσιμπιόμουν για να καταλάβω αν είμαι ξύπνιος, αν μου έριξαν κάτι στο καφέ μου. Μάλλον ο κος Τσίπρας ψάχνοντας να βρει το κέρας της αμάλθειας με το οποίο θα σώσει τον ελληνικό λαό από τη λιτότητα, έπεσε πάνω στο κέρας της αμάθειας.
Όλοι ξέρουμε ότι η πολιτική μόρφωση και η πολιτική παιδεία του κου Τσίπρα δεν είναι τα δυνατά του σημεία, αλλά ποτέ δεν θα φανταζόμουν ότι θα έφτανε στο σημείο να χαρίσει στην αντιδραστική και συντηρητική Ευρώπη τον Μακιαβέλλι, τον πρόδρομο του Διαφωτισμού, τον πρώτο συγγραφέα που αποδέσμευσε την πολιτική από τα δεσμά της εκκλησιαστικής ηθικής και από την αυθεντία της απόλυτης μοναρχίας.
Πάντως καλό είναι να μάθει ο λογογράφος του, γιατί ο ίδιος δεν έχει χρόνο μια που αγωνίζεται για την Ευρώπη των λαών, ότι ο Μαρξ, αλλά ιδιαίτερα ο Γκράμσι, ήταν βαθύτατα επηρεασμένοι από την αντίληψη του Μακιαβέλλι για την πολιτική και ότι επίσης οι διαφωτιστές τον αναγνώριζαν ως μια από μια από τις πηγές έμπνευσης τους. Καλό είναι να μάθει ότι χωρίς τον Μακιαβέλλι ο Διαφωτισμός δεν θα είχε αργήσει μόνο μια μέρα.
Ο μακαριστός ως εκφραστής του παλαιού δεν αγωνίστηκε γιατί διάβαζε, ο νέος δεν διαβάζει γιατί αγωνίζεται. Μα κάποιος που να διαβάζει και να αγωνίζεται δεν θα υπάρξει;