Συμπληρώθηκαν εικοσιπέντε χρόνια απο τον θάνατο του Γιάννη Ρίτσου.

Η ζωή του ήταν ταυτισμένη με το εγχείρημα του κομμουνισμού που σημάδεψε τον σύντομο 20ο αιώνα. Η τέχνη του με το πέρασμα των χρόνων αποδεικνύεται ιδιαίτερα ανθεκτική. Ενα πολύμορφο έργο που διαμορφώνει με ποικίλους εκφραστικούς τρόπους ενα ιδιαίτερο ποιητικό σύμπαν. Πόσοι άραγε ποιητές μας το κατόρθωσαν;

Αυτό που ξεχωρίζει στην ποίηση του Ρίτσου είναι ότι τα απλά καθημερινά αντικείμενα μετασχηματίζονται σε ποιητικά σύμβολα. Στο επίκεντρο της ποίησής του βρίσκεται ο δοκιμαζόμενος  άνθρωπος. Αυτόν που τον έχουν σημαδέψει κάθε μορφής δοκιμασίες. Είναι αυτός που μέσα στη διαχρονία τροφοδοτεί την έμπνευση του ποιητή, όπου υπαρξιακά ερωτήματα και κοινωνικές αναζητήσεις είναι αλληλένδετες.

Μέσα από την αλληλογραφία του με τον Άρη Αλεξάνδρου και την γυναίκα του Καίτη Δρόσου μπορούμε να προσεγγίσουμε όψεις του ποιητικού του εργαστηρίου. Γράφει από τον τόπο εξορίας στο Μούδρο στην αγαπημένη του φίλη Καίτη Δρόσου:

«Σήμερα κρύο και αγέρας – τι αγέρας – δεν μπορείς να βγεις ενα βήμα – ατελείωτη βουή – το χιόνι στροβιλίζεται – δε στέκει – μια τρομερή ζωντάνια και δύναμη – βρίσκεται στη καρδιά της «αιώνιας φύσης » , κι από μέσα η καρδιά σου αποκρίνεται – βουή στη βουή – κάτι πρέπει να φτιάξουμε μεγάλο πολύ μεγάλο – το νιώθεις αγαπημένη μου – ¨ ν’ αποστομώσουμε την αστραπή – να πούμε τ’ όνομα μας εκεί που οι δρόμοι δεν παίρνουν από λόγια¨ έτσι λέω κάπου».

Εντυπωσιάζει η διεισδυτική του ματιά για το Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου: « ά – τι έξοχο το μυθιστόρημα σου, Άρη μου, κι όσο προχωρεί, όσο εγκαταλείπει έναν «ορισμένο στόχο» κ’ ελευθερώνεται από ¨συγκεκριμένα δυσάρεστα ιστορικά βιώματα» και μπαίνει στην καθολική περιοχή της γενικής δυσαρέσκειας όλων για όλα , σ’ αυτή τη βαθιά και για πάντα αδιερεύνητη περιοχή της «αποτυχίας της ζωής και της δημιουργίας» τόσο περισσότερο ανεβαίνει και «βυθίζεται» σ’ έναν «επάνω βυθό» όπως κ’ η «Ελένη» μου2.
Αξίζει να σκύψουμε σήμερα ακόμα πιο προσεκτικά στο πολύμορφο έργο του.

aris-alexandrou-kai-kaiti-drosou-sto-parisi

Φωτογραφία: Ο Άρης Αλεξάνδρου και η Καίτη Δρόσου στο Παρίσι

1 Γιάννης Ρίτσος, Τροχιές σε διασταύρωση, Επιστολικά δελτάρια της εξορίας και γράμματα στην Καίτη Δρόσου και τον Άρη Αλεξάνδρου, Αγρα, Αθήνα 2008, 133

2 Στο ίδιο 329.

Σχόλια