Παρακολουθώντας τη θεατρική μεταφορά του πεζογραφήματος «Μαράν-Αθάν» του Θωμά Ψύρρα την πιο πετυχημένη κατά τη γνώμη μου μεταφορά πεζογραφήματος στο Ελληνικό θέατρο τα τελευταία χρόνια θαύμασα την γερή φιλολογική αρματωσιά του συγγραφέα.

Ήταν αντιληπτό ότι είχε εποπτεία τόσο της αρχαιοελληνικής, όσο και της νεοελληνικής γραμματείας πράγμα σπάνιο στην εποχή μας. Τα προλεγόμενα που έγραψε για τις «Βάκχες» του Ευριπίδη είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικά τόσο για τον μέσο αναγνώστη, όσο και για τον μάχιμο φιλόλογο.

Αξιοποιώντας μεθοδολογικά εργαλεία τόσο της φιλολογικής επιστήμης, της θρησκειολογίας και της κοινωνικής ανθρωπολογίας φωτίζει την υπόθεση της συγκεκριμένης τραγωδίας. Αναδεικνύει τις πολλαπλές πτυχές της Διονυσιακής λατρείας που δεν μπορούν να εγκλωβιστούν στην απλουστευτική εικόνα που είχε ο Ρωμαϊκός κόσμος και αργότερα ο Δυτικός κόσμος για τον Θεό του κρασιού.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι οι επισημάνσεις του για την θρησκευτικότητα στην Ελληνική πόλη-κράτος. Όπως εύστοχα αναφέρει: «Η αρχαία ελληνική θρησκεία ‘διχοτομείται’ σε μία πολιτικά θεσμοποιημένη θρησκευτικότητα και σε μία άτυπη θρησκευτικότητα η οποία είναι ατομική, ελεύθερη και πολιτικά ανεξέλεγκτη, γιατί βασίζεται στην έκφραση των εσώτατων ενορμήσεων και την κυριαρχία της μανίας και της παραφροσύνης επί του λογικού.» (σ50).

Πολύ εύστοχη είναι κατά τη γνώμη μας η προσέγγιση του συγγραφέα για την σύγκρουση Πενθέα και Διονύσου ως ανατροπή των έμφυλων ρόλων.

Η συγκεκριμένη έκδοση δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να διαβάσει μία ιδιαίτερα απολαυστική απόδοση του έργου σε συνδυασμό με μία ιδιαίτερα οξυδερκή εισαγωγή.

Eυριπίδη, Βάκχες, Προλεγόμενα Θωμάς Ψύρρας. Μετάφραση Κώστας Λανταβός.